Θάσος - Εμπορικός Λιμένας
 |
| |
 |
|
|
|
Η Θάσος κατοικήθηκε από Πάριους εποίκους γύρω το 680 π.Χ. Η ιδιαιτερότητα της θέσης της πάνω στους εμπορικούς δρόμους Αιγαίου - Ευξείνου Πόντου - Θράκης, καθώς και το μεταλλοφόρο (χρυσός, άργυρος) υπέδαφός της και οι αμπελώνες και τα δάση της συνέτειναν στην ανάπτυξή της σε ναυτική και εμπορική δύναμη. Αποτέλεσε μέρος της Αθηναϊκής Συμμαχίας και προκεχωρημένη ναυτική βάση της. Νομίσματά της έχουν εντοπιστεί στην Αίγυπτο και τη Συρία ενώ οι χαρακτηριστικοί αμφορείς της εντοπίζονται σε διάφορες θέσεις στη Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο. Η πόλη ακμάζει μέχρι και τη Ρωμαϊκή περίοδο, οπότε παρατηρείται περίοδος κάμψης, αλλά επανέρχεται σε πορεία ακμής στην Παλαιοχριστιανική περίοδο.
Η πόλη της Θάσου βρισκόταν στα βόρεια του νησιού, στον όρμο Παναγιάς, ο οποίος διαμορφώθηκε σε δύο λιμένες. Ένα κλειστό πολεμικό και ένα εμπορικό.Ο εμπορικός λιμένας βρισκόταν στα βορειανατολικά του πολεμικού και προστατευόταν από βόρεια με μώλο, ενώ στα νότια συνόρευε με τον πολεμικό.
Οι λιμενικές εγκαταστάσεις στο σύνολο τους είναι από τις καλύτερα διατηρημένες στην Ελλάδα.
|
|
|
|
|
Βασικά χαρακτηριστικά |
| Περιοχή |
Αιγαίο Πέλαγος |
| Χρήση |
Εμπορικός |
| Περίοδος ακμής (αιώνες) |
6ος π.Χ. - 2ος π.Χ. |
| Σωζόμενες κατασκευές |
Ναι τα κατάλοιπα του καταποντισμένου μώλου. |
Γενική περιγραφή |
| Ο εμπορικός λιμένας επικοινωνούσε με την αρχαία αγορά μέσω δύο πυλών. Ο λιμένας ήταν κατασκευασμένος εκτός της οχύρωσης της πόλης και αποτελούσε συνέχεια του πολεμικού λιμένα στα βορειοανατολικά. Μοναδικό τεχνικό έργο αποτελούσε ο βόρειος προσήνεμος μώλος, με διεύθυνση Α-Δ, μήκους 115μ. και πλάτους 18-30μ. Στο άκρο του είναι ημικυκλικός, διαμέτρου 20μ., γεγονός που πιθανόν να ερμηνεύεται από την ύπαρξη πύργου στο ακρομώλιο. Ο μώλος ήταν πιθανότατα οχυρωμένος στην προσήνεμη πλευρά του, με αποβάθρα στον εσωτερικό πόδα του τείχους. Η χρήση του λιμένα σταμάτησε τον 7ο αι. μ.Χ. Σήμερα, τα κατάλοιπά του βρίσκονται 1-2μ. υπό την επιφάνεια της θάλασσας. |
Τεχνικά χαρακτηριστικά |
| Εποχή κατασκευής (αιώνες) |
6ος π.Χ. ο μώλος χρονολογείται στα τέλη του 6ου - αρχές 5ου αι. π.Χ.. Τον 4ο αι. π.Χ. ανακατασκευάζεται και μένει σε χρήση μέχρι και τον 7ο αι. μ.Χ. |
| Διαμόρφωση λιμένα |
Εξωτερικός Λιμένας, Τεχνητός Λιμένας |
| Κατεύθυνση κύριου ανέμου |
ΒΔ |
| Είσοδος λιμένα |
Δ |
| Αλλαγή θαλάσσιας στάθμης |
1m |
| Εξωτερικές λιμενικές κατασκευές |
Μώλοι |
| Εσωτερικές λιμενικές κατασκευές |
Προκυμαίες |
| Χερσαίες εγκαταστάσεις |
Οχύρωσεις, Ιερά - Ναοί, Νεώσοικοι |
| Υλικά κατασκευής |
Κυβόλιθοι |
| Σύστημα κατασκευής |
Ο μώλος είναι κατασκευασμένος με μαρμάρινους κυβολίθους, μεγαλύτερους εξωτερικά (μήκους μέχρι 1.5μ.) και μικρότερους εσωτερικά. Ανάμεσα στις δύο παρειές έχει εντοπιστεί σχιστολιθικό γέμισμα. |
Λειτουργίες |
| Από τον εμπορικό λιμένα διεκπεραιωνόταν οι κάθε είδους εισαγωγές και εξαγωγές προϊόντων του νησιού. Από το λιμάνι αυτό εξαγόταν ο γνωστός στην αρχαιότητα "θάσιος οίνος" μέσα σε αμφορείς συγκεκριμένου σχήματος, και το εμπόριο του προστατευόταν από ειδικούς νόμους, μερικοί από τους οποίους έχουν βρεθεί σε επιγραφές στην παρακείμενη αγορά της πόλης. Από τις ίδιες επιγραφές γίνεται γνωστή η ύπαρξη αρχόντων για την επιμέλεια της εμπορίας του κρασιού και συνεπώς μπορεί να υποτεθεί η αντίστοιχη ρύθμιση των εμπορικών συναλλαγών γενικότερα. |
Πηγές |
| Αναφορές στην αρχαία γραμματεία |
Ηρόδοτος, Ιστορίαι VI.46 Θουκυδίδης, Iστορία Ι.101.1, Ι.200.2, 3.4.104-105, 8.64.2-4 Ξενοφών, Ελληνικά 12 Πλίνιος, Naturalis Historia, VII.209 Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι (Κίμων) 14.2 Ψευδοσκύλλαξ, Περίπλους 67 |
| Σχετικές έρευνες |
Αρχαιολογικές |
| Ευρήματα σε μουσεία |
Ναι στο Μουσείο Θάσου ευρήματα της ανασκαφικής έρευνας. |
| Ενδεικτική βιβλιογραφία |
Archontidou A., Empereur J. -Y., 1987, "Thasos, 3 : Le port", B.C.H. 111, 622-626Archontidou-Argyri A., Simossi A., Empereur J. -Y., 1989, "The underwater excavation at the ancient port of Thasos, Greece", I.J.N.A. 18.1, pp. 51-59.Blackman, D.J., 1982, "Ancient Harbours in the Mediterranean", I.J.N.A., 11.2, 79-104Blackman, D.J., 1982, "Ancient Harbours in the Mediterranean", I.J.N.A., 11.3, 185-211Empereur J-Y., Verlinden C., 1986, "Thasos: Le port", B.C.H. 110, 984-989Empereur J-Y., Verlinden C., 1987, "Thasos: Le port", B.C.H. 111, 755-759Empereur J-Y., Simossi A., 1988, "Thasos, 2: Le port", B.C.H. 112, 736-742Empereur J-Y., Simossi A., 1989, "Thasos: Le port", B.C.H.113, 2, 734-740Empereur J-Y., Simossi A., 1990, "Thasos: Le port", B.C.H. 114, 2, 881-887Empereur J-Y., Simossi A., 1991, "Thasos: Le port", B.C.H. 115, 2, 712-720Empereur J-Y., Simossi A., 1992, "Thasos: Le port", B.C.H. 116, 2, 721-726Empereur J-Y., Simossi A., 1993, "Thasos: Le port", B.C.H. 117, 2, 647-652Grandjean Y., Salviat F., 2000, Guide de Thasos, EFA, 52-57Kozelj T., Wurch-Kozelj M., 2003, "Αρχαίοι λιμένες στην Ελλάδα και την Κύπρο", Τρίτο Πανελλήνιο Συνέδριο Λιμενίκων Έργων, Αθήνα 24-27 Νοεμβρίου 2003, Εργαστήριο Λιμενικών Έργων, ΕΜΠ, ΑθήναKozelj T., 1988, "Les carriers des epoques grecque, romaine et byzantine: techniques et organization" in Clayton F., Ancient marble quarrying and trade, BARKozelj T., Wurch-Kozelj M., 2000, "The reconstruction of the drawbridge of the Gattilusi's fortress on Thassos", in Lazzarini L., Interdisciplinary Studies on Ancient Stone, ASMOSIA V (Association for the Study of Marble and Other Stones in Antiquity), Venice, 41-45 Lianos N.A., 1993, "The area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report)", 1993, Tropis V, 133-160Micha P., 2002, "The ports of Thasos" in [http://www2.rgzm.de/navis2/home/FramesGR.cfm], 15.2.06Perrot G., 1864, Memoire sur l'le de Thasos, ParisSaulnier J-M., 1992, Thasos a l' epoque paleochretienne et byzantine etude de numismatique et d' histoire , Paris, 302-308Simossi A., 1993, Le port de guerre de Thasos, D.E.A., University Aix-En Provence 1, Juin 1993Simossi A., 1995, "Les Neoria du port de guerre de Thasos: une decouverte recente", Melanges Claude Vatin, 1995, 163-178Αρχοντίδου Α., Empereur J.-Y., 1987, "Ελληνογαλλική έρευνα στο αρχαίο λιμάνι της Θάσου. Αναφορά δύο ανασκαφικών περιόδων", <ι>Αναστύλωση - Συντήρηση - Προστασία Μνημείων και Συνόλων, 2, Υπουργείο Πολιτισμού, Αθήνα, 73-77Καραδήμα Χ., 2003, "Τα κρασιά της Θάσου", [http://www.thassos-island.gr/greek/proionta/krasi.htm], 3-3-2003Λιανός N., Σίμωσι A., Empereur J.-Y., 1985, "Ενάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσου", Α.Α.Α. 18, σελ. 119-136Σίμωσι A., Empereur J.-Y., 1985, "Ενάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσου", Α.Α.Α. 18, 119-136Σίμωσι Α., Empereur J.-Y., 1987, A.A.A. 20, 75-92Σίμωσι Α., Empereur J.-Y., 1990, "Θάσος, Αρχαίο λιμάνι", Α.Δ. 45, Χρονικά, 529-532Σίμωσι Α., Empereur J.-Y., 1991, "Θάσος, Υποβρύχια ανασκαφική έρευνα", Α.Δ. Χρονικά 46, 525-526Σίμωσι Α., Empereur J.-Y., 1992, "Θάσος, Εμπορικό λιμάνι", Α.Δ. Χρονικά 47, 694-696Σίμωσι Α., 1994-1995, "Το αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσου", Α.Δ. Μελέτες Α 49-50, 133-160 |
| Καθεστώς προστασίας |
Κηρυγμένος ενάλιος αρχαιολογικός χώρος με την Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ18/52652/2146/31-12-1986 (ΦΕΚ 74/Β/5-2-1987) |
| Σύνταξη κειμένου |
Θεοτόκης Θεοδούλου |
| Επιμέλεια κειμένου |
Θεοτόκης Θεοδούλου |
|
|
|
|
|
|
