Αττική – Σούνιον
 |
| |
 |
|
|
|
|
Οι αρχαιολογικές μαρτυρίες δείχνουν την ύπαρξη οργανωμένης λατρείας στον 7ο αι. π.Χ., σχετιζόμενης με τον Ποσειδώνα και την Αθηνά, ενώ υπάρχουν αρχαιολογικές μαρτυρίες για εγκατάσταση στην περιοχή του Σουνίου ήδη από την Προϊστορική εποχή. Στις αρχές του 5ου αι. π.Χ. ξεκίνησε η κατασκευή πώρινου ναού για τη λατρεία του Ποσειδώνα, ο οποίος καταστράφηκε κατά την περσική εισβολή. Μετά τη νίκη των Ελλήνων στα Μηδικά οικοδομήθηκαν ο μαρμάρινος ναός του Ποσειδώνα και αντίστοιχος ναός για την Αθηνά. Στη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου το ακρωτήριο τειχίστηκε για να λειτουργήσει ως ένα από τα αττικά οχυρά. Τα δύο ιερά του Σουνίου παρήκμασαν μετά τον 1ο αι. μ.Χ.
|
|
|
|
|
Βασικά χαρακτηριστικά |
| Περιοχή |
Σαρωνικός Κόλπος |
| Χρήση |
Ναυτική Βάση |
| Περίοδος ακμής (αιώνες) |
5ος π.Χ. - 1ος μ.Χ. |
| Σωζόμενες κατασκευές |
Ναι Νεώσοικοι |
Γενική περιγραφή |
| Από τα λιμενικά έργα παραμένουν μόνο τα λαξεύματα και οι ράμπες ανέλκυσης/καθέλκυσης από ένα διπλό νεώσοικο, ως επίσης και τμήμα μαρμάρινου τοίχου, στα νοτιοανατολικά του όρμου. Ο νεώσοικος είχε πιθανόν δίρρηκτη στέγη, ενδεχομένως σε δύο επίπεδα (Kenney 1947, 199). Αναφέρονται επίσης κατάλοιπα κατασκευών εντός της θαλάσσας στην περιοχή του νεωσοίκου και του παρακείμενου όρμου (Baika 2005). Η έρευνα όμως δεν έχει ολοκληρωθεί για την εξακρίβωση της χρήσης τους. |
Τεχνικά χαρακτηριστικά |
| Εποχή κατασκευής (αιώνες) |
5ος π.Χ. η κατασκευή των νεωσοίκων τοποθετείται στον 5ο ή τον 3ο αι. π.Χ. Ο όρμος χρησιμοποιείται ως αγκυροβόλιο πιθανότατα από τον 7ο αι. π.Χ., οπότε αρχίζει η ακμή των ιερών που θα καταλήξει στον τειχισμένο κλασικό οικισμό του 5ου αι. π.Χ. |
| Διαμόρφωση λιμένα |
Φυσικός Λιμένας |
| Κατεύθυνση κύριου ανέμου |
ΝΔ |
| Είσοδος λιμένα |
Ο όρμος είναι ανοικτός στο πέλαγος προς τα νοτιοδυτικά. Προστατεύεται εν μέρει από μικρή βραχονησίδα. |
| Χερσαίες εγκαταστάσεις |
Νεώσοικοι |
| Σύστημα κατασκευής |
Κυβόλιθοι (Νεωσοίκων) |
Λειτουργίες |
Ο λιμένας του Σουνίου λειτούργησε ως προωθημένη ναυτική βάση - παρατηρητήριο των Αθηναίων για την επιτήρηση των εισόδων του Σαρωνικού και του Ευβοϊκού κόλπου, όπως και για την εξασφάλιση των κοντινών ορυχείων του Λαυρίου, καθώς και του δρομολογίου των σιτοφόρων πλοίων προς την Αθήνα, στη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου, όπως σημειώνει ο Θουκυδίδης (Ιστορία 8.4). Έτσι, εξηγείται η οικοδόμηση του νεωσοίκου για τη ναυλοχία πολεμικών πλοίων.
Στον αναφερόμενο από τον Παυσανία λιμένα (Αττικά Ι.1), που πρέπει να ταυτιστεί με τον ορμίσκο στα δυτικά του ακρωτηρίου, μπορούσαν να σύρονται στην αμμώδη παραλία εμπορικά σκάφη, ή να εξυπηρετούνται από πρόχειρες λιμενικές κατασκευές, που δεν άφησαν ίχνη, αν και σώζονται βυθισμένα κατάλοιπα στον όρμο που πιθανόν να σχετίζονται με λιμενικές κατασκευές (Βλ. Baika 2005 και Παπαχατζής 1974, 89 - Εικ. 3). |
Πηγές |
| Αναφορές στην αρχαία γραμματεία |
Cicero, Epistulae ad Atticum 7.3.10Dittenberger W. (ed.), 1913, Inscriptiones Graecae, (2nd ed.), Berlin, 1170, 1180Livy, Ab Urbe Condita 28.8.11, 32.17Ηρόδοτος, Ιστορίαι 6.87-90, 8.121Θουκυδίδης, Ιστορίαι 8.4Ξενοφών, Ελληνικά 5.1.23Όμηρος, Οδύσσεια 3.278-283Παυσανίας, Αττικά Ι.1Στράβων, Γεωγραφικά 390, 398 |
| Σχετικές έρευνες |
Αρχαιολογικές |
| Ευρήματα σε μουσεία |
Ναι στο Eθνικό Mουσείο γλυπτά (κούροι και τμήματα της ζωφόρου) του ναού τους Ποσειδώνα |
| Ενδεικτική βιβλιογραφία |
Baika K., 2005, "Sounion shipsheds reconsidered" in Tzalas H. Tropis IX, Athens (υπό έκδοση)Blackman D.J., 1968, "The ship-sheds" in Morrison J. - Williams R., Greek oared ships 900-322 BC., Cambridge, 184-192 Dismoor W.B., 1971, Sounion, AthensKenny A.E.J., 1947, "The ancient docks on the promontory of Sounion", BSA42, London, 194-200 Mussche H.F., 1964, "Note sur les fortification de Sounion", BCH 88, Paris, 423-432, Δαβάρας Κ., 1974, Σούνιον. Αρχαιολογικός Οδηγός, ΤΑΠ, Αθήνα, 20-21 Οικονομίδης Α., 1955, Σούνιον, Αθήνα Παπαχατζής Ν., 1974, Παυσανίου Ελλάδος Περιήγησις. Αττικά, Αθήνα, 78-90Στάης Β., 1900, "Σουνίου ανασκαφαί", ΑΕ, Αθήνα, 113-150Στάης Β., 1917, "Ανασκαφαί εν Σουνίω", ΑΕ, Αθήνα, 168-213 |
| Σύνταξη κειμένου |
Θεοτόκης Θεοδούλου |
| Επιμέλεια κειμένου |
Θεοτόκης Θεοδούλου |
|
|
|
|
|
|
|
